گیاهان دارویی سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدان و ضدباکتریایی از قبیل کارواکرول (Carvacrol)، تایمول (Thymol)، آلفا-پینن (Pinene-α)، سینئول (Cineole)، منتون و منتول (Menthol) میباشند. این ترکیبات از طریق بهبود فعالیت لنفوسیتها، ماکروفاژها و سلول کشنده طبیعی، سیستم ایمنی را تنظیم و تقویت میکند.
زردچوبه با نام علمی (Curcuma longa) بومی مناطق هند و آسیا است. نتایج حاصل از تحقیقات متعدد نشان داده است که زردچوبه دارای ماده موثره کورکومين و ترکيبات متعدد دیگری مانند تتراهيدروکورکومينوئيد، بيس دمتوکسی کورکومين و دمتوکسی کورکومين میباشد. استفاده از زردچوبه در جيره غذايی سبب بهبود فعاليت آنزيمهای آنتیاکسيدانی مانند کاتالاز، سوپراکسيدديسموتاز و گلوتاتيون پراکسيد در کبد میشوند و در نتیجه سبب حذف راديکالهای آزاد تولیدی و کاهش ميزان پراکسيداسيون ليپيدها میگردد. از طرفی دیگر، مواد موثر موجود در زردچوبه دارای خواص افزایش هضم چربیها، صفراآوری، هضم غذا میباشد، که عملکرد دستگاه گوارش را بهبود میبخشد.
پونه کوهی با نام علمی (Origanum vulgare) از تیره نعناعیان، بومی مناطق معتدله اروپا، آسیا و شمال آفریقا است که تاکنون بالغ بر250 گونه از این جنس در جهان و 67 گونه از ایران گزارش شده است. ترکیبات موثر موجود در گیاه پونه کاروون، منتول، لیمونن، منتون، بتاپینن، آلفا پینن، تانن و ژرانیول میباشد که دارای خاصیت ضد عفونی نمودن دستگاه گوارش و کاهش جمعیت میکروبهای مضر است. همچنین این ترکیبات از طریق افزایش میزان ترشحات لوزالمعده و دیگر اندامهای گوارشی، سبب افزایش هضم و جذب مواد مغذی شده و در نتیجه درصد تولید و عملکرد تولید را بهبود میبخشد.
آويشن با نام علمي (Thymus vulgaris)، يك گياه معطر متعلق به خانواده نعناعيان و بومی مناطق مدیترانه است. كه بيشتر به دليل خاصيت آنتياكسيداني خصوصيات ضدعفونی کننده و ضد باكتريايي مورد توجه ميباشد. مهمترين تركيبات آويشن تيمول و كارواكرول است که اين تركيبات داراي خواص آنتياكسيداني قوي ميباشند. همچنین گیاه آویشن سبب تحریک ترشح آنزیمهای گوارشی از قبیل آمیلاز، لیپاز و پروتئاز میشود و در نتیجه قابلیت هضم مواد مغذی را بهبود میبخشد.
رزماري یا اکیـل کـوهی با نام علمی (Salvia rosmarinus)، گیاهی بوتـهاي معطر و متعلق به خانواده نعناعیان، بومی آفریقا، اروپا، آسیای غربی و مدیترانه است. مواد مؤثره این گیاه را اسانس، تانن، کارنوزول و ترپن تشکیل میدهد که این ترکیبات به رزماري خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد قارچی میبخشند.
رازیانه (بادیان) با نام علمی (Foeniculum vulgare)، گیاهی گلدار از تیره چتریان، بومی جنوب غربی آسیا و جنوب اروپا به ویژه بخش مدیترانهای است. این گیاه سرشار از ترکیباتی مشابه هورمون استروژن (فیتواستروژنها) میباشد. مهمترین ترکیبات گیاه رازیانه ترانس آنتول، استراگول، فنچون و لیمونن و سینئول و ويتامينA میباشد و اين مواد داراي خواص محرك و مقوي معده و بادشكن (ضد نفخ) و افزایش دهنده شیر است و روغنهاي موجود در آن نیز داراي خواص کاهش دهنده ورم و التهاب روده و ضدانگلي میباشند.
گیاه شیرین بیان با نام علمی (Glycyrrhiza glabra)، گیاه علوفهای بومی مناطق مدیترانه و مناطق خاصی از آسیا است و مهمترین ماده موثر موجود در شیرین بیان اسید گلیسریزیک است که بیشترین میزان آن در ریشههای گیاه ذخیره شده است. گیاه شیرین بیان دارای اثرات ضد باکتریایی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است که در درمان بسیاری از بیماریها به کار برده شده است. همچنـین ایـن گیـاه فعالیتهاي ضد التهابی، ضد سرطانی، ضد عفونی کننده، ضد باکتریایی و قارچ کشی نیـز داراست. در مطالعات متعدد نشان داده شده است که ریشه شیرین بیان به طور طبیعی از سیستم دسـتگاه گـوارش و دستگاه تنفسی، قلب، کبد و طحال محافظت میکند.
سرخارگل با نام علمی (Echinacea purpurea)، يکی ازگیاهان تیره میناسانان که بومی آمريکاي شمالی، اکثر نقاط اروپا، آسیا و همچنین ايران میباشد. از جمله ترکیبات موثر گیاه سرخارگل لیپوفیلیک (مثل آلکامیدها و پلی استیلینها)، پلی ساکاريدهاي محلول در آب، مشتقات اسید کافئیک (مثل اکیناکوزيد، اسید شیکوريک، اسید کافئیک) و فلاونوئیدها است. ريشه و قسمت هوايی سرخارگل داراي خواص تقویت کننده سیستـم ايمنی، ضد التهابی و آنتـی اکسیدانـی است و براي درمـان و تسکیـن علايـم انواع عفونـت و التهـاب به کار میرود. از دیگر کاربردهای این گیاه استفاده از آن در درمان مشکلات مجاري تنفسی و دستگاه گوارشی (سوء هاضمه يا اسهال) است.
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis)، گیاهی معطر با تنوع 200 گونه، که بومی مناطق مدیترانه، آسیا و آمریکای شمالی است. گیاه مرزه دارای ترکیبات موثره مانند تیمول، کارواکرول و گاماترپینن میباشد که به عنوان یک منبع آنتیاکسیدانی طبیعی و بالقوه در درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده قرار گرفته است. گونههاي مختلف مرزه دارای خواص آنتیاکسیدانی، ضد درد، ضد عفونی، ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد پروتوزوآیی است.